Sinh viên mất 1,4 triệu USD vì lừa đảo - Cảnh báo khẩn cấp

• Lừa đảo qua điện thoại
• An ninh mạng sinh viên
• Cảnh báo lừa đảo Hong Kong

21/11/2025 đọc mất khoảng 12 phút

Sinh viên mất 1,4 triệu USD vì lừa đảo - Cảnh báo khẩn cấp

Hàng trăm sinh viên tại Hong Kong bị lừa đảo qua điện thoại với thiệt hại lên tới 14 triệu USD. Tìm hiểu thủ đoạn và cách phòng tránh để bảo vệ bản thân.

Làn sóng lừa đảo nhắm vào sinh viên tại Hong Kong

Một chuỗi vụ lừa đảo nghiêm trọng đang diễn ra tại Hong Kong, nhắm mục tiêu vào nhóm sinh viên quốc tế, đặc biệt là sinh viên từ Trung Quốc đại lục. Chỉ trong chín tháng đầu năm 2025, cảnh sát Hong Kong đã ghi nhận 572 vụ lừa đảo liên quan đến sinh viên, với tổng thiệt hại lên tới 110 triệu HKD, tương đương khoảng 14,1 triệu USD. Con số đáng báo động này cho thấy quy mô và mức độ nghiêm trọng của vấn đề đang diễn ra.

Trong số các vụ việc được ghi nhận, 128 trường hợp là lừa đảo qua điện thoại, chiếm tổng thiệt hại lên tới 62 triệu HKD. Đặc biệt đáng chú ý là trường hợp một nghiên cứu sinh ngành Tài chính đã bị chiếm đoạt một triệu HKD chỉ sau một cuộc điện thoại. Vụ việc nghiêm trọng nhất trong năm liên quan đến một sinh viên 25 tuổi, người đã bị lừa chuyển tổng cộng 10,97 triệu HKD, tương đương hơn 1,4 triệu USD, vào các tài khoản ngân hhàng được chỉ định trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7.

Câu chuyện từ nạn nhân thực tế

Zhang Li, một sinh viên 24 tuổi đang theo học chương trình thạc sĩ tại Đại học Trung văn Hong Kong, là một trong những nạn nhân điển hình của chiêu trò lừa đảo tinh vi này. Chỉ vài tháng sau khi chuyển đến Hong Kong vào tháng 9 năm 2024, cô đã nhận được cuộc gọi từ kẻ lừa đảo tự xưng là nhân viên của Cơ quan Di trú. Do không thành thạo tiếng Quảng Đông, Zhang được chuyển máy cho một người khác nói tiếng Trung Quốc phổ thông, người này giả danh cán bộ điều tra từ Trung Quốc đại lục.

Kẻ lừa đảo thông báo với Zhang rằng số điện thoại Hong Kong của cô đã bị sử dụng để phát tán thông tin sai lệch. Họ còn khẳng định cô có liên quan đến một tài khoản ngân hàng dính líu tới hoạt động rửa tiền với số tiền lên tới 800.000 nhân dân tệ, tương đương hơn 1,1 triệu USD. Để tăng tính thuyết phục, Zhang còn được yêu cầu tham gia cuộc gọi video với một người mặc đồng phục cảnh sát và được xuất trình nhiều tài liệu giả mạo, bao gồm lệnh bắt giữ có ảnh của cô cùng một trang web hiển thị hình ảnh các nạn nhân được cho là có liên quan.

Bị đe dọa và cảnh báo không được tiết lộ với bất kỳ ai, Zhang đã giấu cha mẹ và bạn bè, thậm chí tự cô lập mình trong một phòng khách sạn gần một tuần. Cuối cùng, cô bị dẫn dắt chuyển toàn bộ 200.000 nhân dân tệ, khoản tiền bố mẹ gửi để trang trải chi phí sinh hoạt, vào một tài khoản ngân hàng với lý do phục vụ điều tra tính hợp pháp của nguồn tiền. Những kẻ giả danh cảnh sát hứa sẽ hoàn trả số tiền này sau khi điều tra xong, nhưng tất nhiên điều đó không bao giờ xảy ra.

Thủ đoạn lừa đảo tinh vi và có hệ thống

Các vụ lừa đảo này được thực hiện với quy trình chuyên nghiệp và có tổ chức cao. Kẻ lừa đảo thường bắt đầu bằng cách giả danh nhân viên các cơ quan chính phủ như Sở Di trú, Cơ quan An ninh Công cộng, hoặc các đơn vị điều tra. Họ tạo ra những tình huống khẩn cấp liên quan đến vấn đề pháp lý nghiêm trọng như rửa tiền, buôn lậu, hoặc các hoạt động phạm tội xuyên quốc gia.

Để tăng độ tin cậy, các đối tượng này sử dụng nhiều chiêu thức tinh vi. Họ xuất trình các tài liệu giả mạo trông rất chuyên nghiệp, tổ chức cuộc gọi video với người mặc đồng phục cảnh sát, và thậm chí tạo ra các trang web giả có giao diện giống hệt website chính phủ. Một số trường hợp còn được yêu cầu giữ bí mật tuyệt đối và tự cô lập để tạo áp lực tâm lý, khiến nạn nhân không có cơ hội tìm kiếm sự tư vấn từ người thân hay bạn bè.

Theo khảo sát của SCMP với mười sinh viên tại Đại học Hong Kong, sáu người trong số họ đã từng nhận được các cuộc gọi nghi ngờ lừa đảo trong vòng vài tháng đầu sau khi đến Hong Kong. Mặc dù những sinh viên được phỏng vấn may mắn không bị mất tiền, nhiều người cho biết bạn bè của họ đã thiệt hại hàng trăm nghìn USD.

Nguyên nhân khiến sinh viên dễ trở thành mục tiêu

Nghị sĩ Johnny Ng Kit-chong, điều phối viên của một liên minh chống lừa đảo, giải thích rằng sinh viên quốc tế, đặc biệt là sinh viên từ Trung Quốc đại lục, dễ trở thành nạn nhân hơn vì nhiều lý do. Đầu tiên, họ chưa quen với văn hóa, môi trường và hệ thống pháp luật tại Hong Kong, khiến họ dễ bị dẫn dắt bởi thông tin sai lệch và không biết cách xác minh tính xác thực của các cuộc gọi.

Thứ hai, nhiều sinh viên được cha mẹ chu cấp số tiền lớn để trang trải học phí và sinh hoạt phí, khiến họ trở thành mục tiêu hấp dẫn cho tội phạm. Hơn nữa, một số đơn vị tư vấn giáo dục không uy tín đã làm rò rỉ dữ liệu cá nhân của sinh viên, bao gồm số điện thoại, địa chỉ email và thông tin tài chính. Những thông tin này sau đó bị kẻ gian lợi dụng để thực hiện các cuộc tấn công có mục tiêu.

Chen Leyan, sinh viên năm nhất tại Đại học Hong Kong, chia sẻ kinh nghiệm cá nhân khi suýt trở thành nạn nhân cách đây hai năm. Cậu nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là nhân viên cơ quan an ninh công cộng, thông báo số điện thoại của cậu đã bị sử dụng để lan truyền thông tin liên quan đến cờ bạc bất hợp pháp. Trong cuộc gọi kéo dài khoảng 40 phút, cậu đã trò chuyện với nhiều người giả danh sĩ quan điều tra trước khi họ tuyên bố cậu liên quan đến vụ rửa tiền xuyên quốc gia trị giá 200 triệu nhân dân tệ.

Nỗ lực đối phó từ chính quyền Hong Kong

Nhận thấy tính chất nghiêm trọng của vấn đề, cảnh sát Hong Kong đã triển khai một loạt các sáng kiến nhằm nâng cao nhận thức và bảo vệ sinh viên. Các biện pháp bao gồm phát hành bộ tài liệu học tập về phòng chống lừa đảo dành riêng cho tân sinh viên, tổ chức các buổi hội thảo giáo dục, và triển khai các chiến dịch truyền thông trực tuyến về phòng tránh lừa đảo.

Lực lượng cảnh sát khẳng định họ luôn theo dõi sát sao các vụ lừa đảo, đặc biệt chú ý đến những vụ việc nhắm vào người mới đến Hong Kong. Nhiều trường đại học cũng chủ động tham gia vào công tác phòng ngừa bằng cách thường xuyên gửi email cảnh báo cho sinh viên và dán poster về phòng chống lừa đảo khắp khuôn viên trường.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng chỉ riêng nỗ lực từ cảnh sát và trường học là chưa đủ. Nghị sĩ Johnny Ng kêu gọi các tổ chức tài chính, công ty viễn thông và nền tảng mạng xã hội cần đóng vai trò tích cực hơn trong việc ngăn chặn lừa đảo. Điều này bao gồm việc chặn các tin nhắn và cuộc gọi gian lận, tăng cường xác thực danh tính, và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm để giảm thiểu nguy cơ người dùng trở thành nạn nhân.

Hướng dẫn phòng tránh lừa đảo hiệu quả

Để bảo vệ bản thân khỏi các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, sinh viên và người dân cần trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết. Trước hết, cần nhớ rằng các cơ quan chính phủ không bao giờ yêu cầu chuyển tiền qua điện thoại hoặc thông báo về vấn đề pháp lý nghiêm trọng qua cuộc gọi không báo trước. Nếu nhận được cuộc gọi đáng ngờ, hãy cúp máy ngay lập tức và liên hệ trực tiếp với cơ quan liên quan qua số điện thoại chính thức để xác minh.

Thứ hai, không bao giờ cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản ngân hàng, hoặc mật khẩu qua điện thoại hoặc email, bất kể người gọi có vẻ đáng tin cậy đến đâu. Nếu cảm thấy bị áp lực hoặc đe dọa, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình, hoặc nhân viên trường học ngay lập tức. Việc tự cô lập như trong trường hợp của Zhang chính là điều mà kẻ lừa đảo mong muốn, vì nó ngăn cản nạn nhân tiếp cận nguồn thông tin và sự tư vấn từ bên ngoài.

Thứ ba, hãy cảnh giác với bất kỳ yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp nào, đặc biệt là khi liên quan đến các vấn đề pháp lý hoặc điều tra. Các cơ quan thực thi pháp luật có quy trình rõ ràng và minh bạch, không bao giờ yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân để chứng minh nguồn gốc hợp pháp của tài sản. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy đến trực tiếp trụ sở cảnh sát hoặc cơ quan liên quan để làm việc trực tiếp thay vì xử lý qua điện thoại.

Cuối cùng, sinh viên nên tham gia các buổi hội thảo và đọc tài liệu về phòng chống lừa đảo do trường học hoặc cảnh sát cung cấp. Việc hiểu rõ các thủ đoạn phổ biến và cách thức hoạt động của kẻ lừa đảo sẽ giúp bạn nhận diện được nguy cơ sớm hơn và đưa ra phản ứng phù hợp.

Bài học cho cộng đồng quốc tế

Vấn đề lừa đảo nhắm vào sinh viên quốc tế tại Hong Kong không chỉ là vấn đề của riêng thành phố này mà còn là cảnh báo cho toàn bộ cộng đồng quốc tế. Khi các quốc gia ngày càng thu hút nhiều sinh viên và nhân tài từ nước ngoài, việc bảo vệ họ khỏi các mối đe dọa an ninh trở thành trách nhiệm chung của cả xã hội.

Nghị sĩ Johnny Ng nhấn mạnh rằng Hong Kong đang nỗ lực thu hút nhân tài, nhưng thật đáng buồn khi họ lại trở thành mục tiêu của tội phạm. Vấn đề không chỉ ảnh hưởng đến sinh viên mà còn cả các chuyên gia mới đến làm việc tại đây. Ông cũng cảnh báo rằng các chiêu trò lừa đảo mới liên tục xuất hiện, đòi hỏi cần tăng cường kiểm tra và nỗ lực nhiều hơn nữa trong công tác phòng chống.

Sự phối hợp giữa chính quyền, nhà trường, tổ chức tài chính, công ty viễn thông và cộng đồng là chìa khóa để giải quyết vấn đề này một cách hiệu quả. Chỉ khi tất cả các bên liên quan cùng chung tay, chia sẻ thông tin và triển khai các biện pháp phòng ngừa đồng bộ, chúng ta mới có thể tạo ra một môi trường an toàn hơn cho sinh viên quốc tế và bảo vệ họ khỏi những tác động tiêu cực của tội phạm mạng.