- lừa đảo nông thôn
- người cao tuổi
- chiêu trò tặng quà
Người già ở quê dễ bị lừa: Những chuyến du lịch "0 đồng" và cái bẫy thuốc quý
Hình thức lừa đảo trực tiếp nhắm vào người già ở nông thôn đang gia tăng, lợi dụng sự cô lập và nhẹ dạ của họ để bán thuốc, sản phẩm kém chất lượng với giá cao.
Bẫy lừa tinh vi nhắm vào người già ở nông thôn
Những năm gần đây, khi công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ tại thành thị, một kiểu lừa đảo khác lại lặng lẽ lan rộng ở vùng nông thôn. Đối tượng bị nhắm đến là người cao tuổi – những người ít tiếp cận công nghệ, sống cô lập hoặc xa con cháu, có tâm lý nhẹ dạ, dễ tin người. Các đối tượng lừa đảo không ngần ngại tìm đến tận thôn quê để “giăng bẫy” bằng những lời mời gọi đầy tính nhân văn như tặng quà, khám sức khỏe miễn phí hay du lịch “0 đồng”.
Những chuyến đi "miễn phí" và viên thuốc giá tiền triệu
Chị L.T.K.C (phường Hòa Vinh, TX Đông Hòa) kể lại rằng, mẹ chị hào hứng khoe được bác sĩ mời đi du lịch Nha Trang miễn phí để khám sức khỏe. Tại phòng khám, mẹ chị được thông báo bị gan nhiễm mỡ và được tư vấn mua viên tinh dầu thông đỏ trị giá 1,7 triệu đồng/hộp, cần dùng 5 hộp để cải thiện sức khỏe.
Đáng chú ý, mẹ chị C. từng bỏ tiền mua tấm bạt phơi lúa nhỏ xíu giá 2 triệu đồng – dùng chưa đầy tháng đã hỏng, vứt đi; hay mua sữa “lạ” trên mạng với giá cao mà không rõ nguồn gốc. “Biết mẹ bị lừa mà nói cũng không nghe, bà nhất định phải mua bằng được”, chị C chia sẻ.
Không riêng gì chị C, chị N.T.K.T ở huyện Phú Hòa cũng gặp hoàn cảnh tương tự. Mẹ chị được đưa đi TP Quy Nhơn để “tri ân” bằng chuyến khám sức khỏe miễn phí. Tại đó, bà cụ mua về hàng đống thuốc mà sau này tìm hiểu mới biết đều là sản phẩm kém chất lượng, giá cao hơn nhiều lần so với thực tế.
Chiêu bài quen thuộc nhưng khó lường
Những buổi du lịch hoặc khám sức khỏe miễn phí thường đi kèm với việc đo huyết áp, xét nghiệm đường huyết rồi chẩn đoán trúng ngay “bệnh” của người cao tuổi: đau khớp, mỡ máu, tiểu đường… Từ đó, đối tượng lừa đảo tạo lòng tin, tư vấn mua các loại thuốc “quý hiếm” với giá cao ngất ngưởng, kèm theo lời hứa điều trị dứt điểm. Sản phẩm được quảng cáo là nhập khẩu Hàn Quốc, Nhật Bản nhưng hầu hết đều không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm định, nhiều loại còn gây hại đến sức khỏe người sử dụng.
Người già ở quê – “mồi ngon” cho tội phạm lừa đảo
Ở nông thôn, phần lớn người già sống cô lập, con cái làm ăn xa, không thường xuyên tiếp xúc với công nghệ nên rất dễ bị dụ dỗ. Những kịch bản đầy cảm động như “tri ân người cao tuổi”, “tặng quà miễn phí”, “chăm sóc sức khỏe cộng đồng”… là vỏ bọc hoàn hảo để những kẻ gian tiếp cận và thao túng tâm lý nạn nhân.
Đáng buồn là dù phát hiện bị lừa, nhiều người vẫn giữ im lặng hoặc tiếp tục tin tưởng vì sĩ diện, không muốn làm phiền con cháu. Một số người còn đi vay mượn để mua thuốc, khiến gánh nặng tài chính càng thêm trầm trọng.
Gia đình và cộng đồng cần vào cuộc
Theo thượng tá, tiến sĩ Đào Trung Hiếu, để bảo vệ người cao tuổi trước vòng xoáy lừa đảo ngày càng tinh vi, cần có sự vào cuộc của cả gia đình và cộng đồng. Đặc biệt:
- Gia đình nên thường xuyên gọi điện, thăm hỏi ông bà, cha mẹ, khuyến khích họ hỏi ý kiến con cháu trước khi mua bất kỳ sản phẩm nào.
- Tại các xã, thôn cần tổ chức những buổi truyền thông về thủ đoạn lừa đảo, kết hợp với sinh hoạt Câu lạc bộ Người cao tuổi.
- Khuyến khích người già chia sẻ thông tin, nghi ngờ về các cuộc gọi, buổi khám sức khỏe, du lịch miễn phí với cán bộ thôn hoặc người thân.
Anh N.N.H (quê Tây Hòa) cho biết: “Tôi phát hiện ba mẹ đã dùng hơn trăm triệu mua thuốc trên mạng. Càng uống, sức khỏe càng yếu phải vào Sài Gòn điều trị. Đó là cú sốc rất lớn với gia đình tôi”.
Trang bị kỹ năng – chìa khóa bảo vệ người cao tuổi
Các chuyên gia gia đình cho rằng, việc trang bị cho người già các kỹ năng nhận diện lừa đảo là cực kỳ cần thiết. Họ cần được dạy cách từ chối các lời mời không rõ nguồn gốc, cách kiểm tra sản phẩm trước khi mua và nhất là cách chia sẻ với người thân.
Khi cộng đồng cùng nâng cao cảnh giác, tội phạm lừa đảo sẽ không còn đất sống. Quan trọng hơn hết, con cháu cần lắng nghe và gần gũi người lớn tuổi, vì chính sự cô đơn là lý do khiến họ dễ tin vào những lời ngon ngọt từ người lạ.
Câu hỏi thường gặp
Người già ở nông thôn thường bị lừa như thế nào?
Họ thường bị dụ đi khám sức khỏe miễn phí, tặng quà, rồi bị ép mua thuốc hoặc sản phẩm giá cao, không rõ nguồn gốc.
Tại sao người già lại dễ bị lừa?
Vì họ ít tiếp xúc công nghệ, sống xa con cháu, có tâm lý tin người và rất dễ bị thuyết phục bởi những chiêu trò quan tâm, tri ân.
Gia đình có thể làm gì để bảo vệ người thân lớn tuổi?
Nên thường xuyên gọi điện, thăm hỏi, khuyến khích họ hỏi ý kiến con cháu trước khi mua bất kỳ sản phẩm nào.
Các chiêu trò lừa đảo phổ biến là gì?
Du lịch miễn phí, khám sức khỏe tại nhà, tặng quà sức khỏe, bán thuốc quý hiếm… tất cả đều nhằm mục tiêu dụ người già mua hàng với giá cao.
Cộng đồng nên làm gì để phòng tránh lừa đảo với người già?
Tổ chức tuyên truyền tại thôn, xã, sinh hoạt CLB người cao tuổi, giúp họ nhận diện các dấu hiệu lừa đảo và biết cách xử lý.
Khi phát hiện người thân bị lừa, nên xử lý ra sao?
Cần bình tĩnh khuyên nhủ, không chỉ trích, đồng thời trình báo với chính quyền địa phương để ngăn chặn các hoạt động tương tự.