Mã QR – Tiện lợi nhưng dễ sập bẫy nếu không cảnh giác

• an ninh mạng
• mã QR lừa đảo
• bảo vệ thông tin cá nhân

29/6/2025 đọc mất khoảng 6 phút

Mã QR – Tiện lợi nhưng dễ sập bẫy nếu không cảnh giác

Mã QR giúp thanh toán và truy cập nhanh, nhưng cũng bị lợi dụng để lừa đảo. Hãy cảnh giác để không mất tiền oan vì những chiêu trò tinh vi!

Mã QR – Lợi bất cập hại nếu không cẩn thận

Trong thời đại công nghệ số, mã QR (QR code) trở nên quen thuộc với mọi người. Chỉ cần vài giây quét mã bằng điện thoại, người dùng có thể thanh toán, xem thông tin, truy cập website hoặc tải ứng dụng. Tuy nhiên, song song với sự tiện lợi, mã QR cũng trở thành “mồi ngon” cho các đối tượng lừa đảo tinh vi.

Những chiêu lừa đảo phổ biến qua mã QR

Các hình thức lừa đảo qua mã QR ngày càng đa dạng, trong đó có ba thủ đoạn nổi bật dưới đây:

• Dán mã QR giả ở cửa hàng, quán ăn: Đối tượng in mã QR chứa tài khoản ngân hàng của mình, rồi dán đè lên mã QR thật tại các điểm thanh toán như quán cà phê, nhà hàng, cửa hàng nhỏ lẻ… Khi người dùng quét mã để thanh toán, tiền lập tức chuyển vào tài khoản của kẻ lừa đảo mà không ai hay biết.
• Dụ quét mã để chiếm tài khoản ngân hàng: Đối tượng kết bạn trên mạng xã hội, sau đó gửi mã QR và hướng dẫn nạn nhân quét để “nhận quà”, “tham gia khảo sát nhận thưởng”… Khi quét mã, người dùng bị chuyển hướng đến website giả mạo ngân hàng, bị yêu cầu điền thông tin cá nhân, tài khoản, mật khẩu và mã OTP – từ đó bị đánh cắp tiền trong tài khoản.
• Phát tán mã độc qua mã QR trên livestream, bài đăng: Nhiều đối tượng chèn mã QR độc hại trong các bài viết, hình ảnh hoặc video livestream trên nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube… Người xem quét mã có thể bị chuyển tới trang web chứa nội dung cờ bạc, đồi trụy hoặc chứa mã độc. Nếu điện thoại không có bảo mật tốt, mã độc có thể tự động cài đặt và âm thầm thu thập thông tin như tài khoản mạng xã hội, mật khẩu, mã OTP…

Thực trạng đáng lo: Ai cũng có thể là nạn nhân

Điều đáng ngại là việc phát tán mã QR lừa đảo rất dễ dàng. Chỉ cần một tờ giấy in mã giả, hoặc một bài đăng có chứa mã QR là đã có thể gài bẫy hàng trăm người. Kẻ gian còn lợi dụng các chiêu trò đánh vào tâm lý người dùng như tặng quà, khuyến mãi, hoàn tiền… khiến nhiều người “sập bẫy” trong vài giây thiếu cảnh giác.

Trong khi đó, tâm lý người dùng hiện nay vẫn khá chủ quan khi thấy mã QR. Nhiều người không kiểm tra kỹ, thậm chí sẵn sàng điền thông tin nhạy cảm chỉ vì một món quà ảo, hoặc vì sự tiện lợi nhất thời. Đây chính là “cửa mở” để kẻ gian thực hiện hành vi lừa đảo, đánh cắp tài sản.

Khuyến cáo từ Công an tỉnh Đồng Tháp

Trước tình hình này, Công an tỉnh Đồng Tháp đã đưa ra những lời khuyên thiết thực giúp người dân phòng tránh lừa đảo qua mã QR:

• Không quét mã QR không rõ nguồn gốc: Chỉ nên quét mã khi biết chắc mã được cung cấp từ nơi uy tín, như cửa hàng, ngân hàng, hoặc ứng dụng đã được xác thực.
• Kiểm tra kỹ mã QR trước khi quét: Đối với mã in trên giấy hoặc dán trên bề mặt, cần kiểm tra xem có bị dán đè không. Nếu thấy có dấu hiệu bất thường, không nên quét.
• Luôn kiểm tra URL sau khi quét mã: Nếu mã dẫn đến một trang web, hãy kiểm tra địa chỉ đường link có đúng với trang chính thống không. Nếu URL lạ, dài, hoặc sai chính tả, cần thoát ra ngay.
• Không nhập thông tin cá nhân vào các trang không rõ ràng: Tuyệt đối không cung cấp số tài khoản, mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ website nào sau khi quét mã nếu không chắc chắn.
• Sử dụng phần mềm quét mã QR uy tín: Nên dùng các ứng dụng có tính năng bảo mật cao, có thể phát hiện các mã độc hoặc trang web nguy hiểm.

Vì sao kẻ xấu ngày càng lộng hành?

Lý do khiến mã QR bị lợi dụng nhiều như vậy là do người dùng ngày càng quen với việc quét mã trong các giao dịch hằng ngày, nhưng chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về rủi ro tiềm ẩn. Đồng thời, các nền tảng mạng xã hội, ứng dụng chat và hình thức livestream ngày càng phổ biến, tạo điều kiện cho việc phát tán mã độc rộng rãi hơn.

Chỉ cần một người bất cẩn quét mã trên livestream hay bài viết có hàng ngàn lượt chia sẻ, hậu quả có thể lan rộng đến hàng chục người khác qua việc phát tán thông tin cá nhân bị đánh cắp.

Lời khuyên cuối cùng: Đừng quét mã nếu còn nghi ngờ

Thói quen sử dụng mã QR giúp cuộc sống thuận tiện hơn, nhưng cũng cần đi kèm với nhận thức an toàn. Hãy dừng lại vài giây để kiểm tra trước khi quét mã. Đừng để sự vội vàng khiến bạn trở thành nạn nhân của những thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi.

Bảo vệ bản thân trên không gian mạng không khó, chỉ cần bạn luôn giữ một chút nghi ngờ hợp lý và chủ động cập nhật các kiến thức an toàn số.