Lừa đảo qua mạng: Khi lòng tham tiếp tay cho kẻ xấu

• lừa đảo mạng
• tư vấn pháp luật
• an ninh cá nhân

20/6/2025 đọc mất khoảng 6 phút

Lừa đảo qua mạng: Khi lòng tham tiếp tay cho kẻ xấu

Nhiều nạn nhân vì tin vào "tình yêu ảo" và quà tặng nước ngoài đã sập bẫy lừa đảo, mất tiền oan. Cần tỉnh táo để tự bảo vệ mình.

Tình yêu ảo – cú lừa thật

Thời gian qua, chuyên mục “Tư vấn pháp luật” của Báo Lao Động đã tiếp nhận hàng trăm trường hợp bạn đọc bị lừa đảo qua mạng xã hội, chủ yếu dưới hình thức quen “người nước ngoài” rồi được hứa tặng quà, gửi tiền. Điều đáng lo ngại là dù đã được cảnh báo rộng rãi, nhiều người vẫn tiếp tục trở thành nạn nhân của các chiêu thức cũ nhưng đầy tinh vi này.

Thông thường, các đối tượng sẽ tiếp cận người dùng thông qua mạng xã hội như Facebook, Zalo, Telegram, rồi nhanh chóng tạo dựng một mối quan hệ tình cảm ảo. Sau một thời gian ngắn trò chuyện, chúng sẽ thông báo đã gửi quà, kèm theo video đóng gói quà chứa điện thoại, đồng hồ, quần áo và đặc biệt là… một lượng lớn ngoại tệ.

Để nhận được “hàng”, nạn nhân được yêu cầu chuyển trước một khoản phí hải quan, phí xử lý, phí phạt… và khi chuyển xong, lại tiếp tục bị dọa phải nộp thêm nếu không muốn bị “FBI bắt”, hoặc “phạt tù 24 năm”. Những chiêu trò này đã khiến không ít người phải vay mượn để chuyển tiền rồi mất trắng.

Thủ đoạn không mới, nhưng nạn nhân vẫn liên tục tăng

Chuyên mục Tư vấn pháp luật từng tiếp nhận nhiều cuộc gọi và email như:

• Một phụ nữ được “người yêu” tự nhận là lính Liên Hợp Quốc gửi quà, yêu cầu chuyển vài chục triệu để nhận hàng.
• Một bạn trẻ được báo có kiện hàng từ Mỹ, trong đó chứa đô la Mỹ và giấy tờ quan trọng, nếu không nhận sẽ bị bắt giam.
• Một nạn nhân khác nhận cuộc gọi yêu cầu chuyển 100 triệu vì trong gói hàng có tiền, nếu không sẽ bị truy tố.

Nhiều nạn nhân là nữ giới, nhưng cũng có không ít nam giới rơi vào bẫy. Dù đã được luật sư tư vấn kịp thời, vẫn có người tin rằng “tình yêu ảo” của mình là thật và cố chấp gửi tiền. May mắn thay, nhờ sự kiên quyết của nhóm tư vấn, một số trường hợp đã kịp “tỉnh” trước khi quá muộn.

Hành vi phạm pháp hay nạn nhân bị lừa?

Theo luật sư Nguyễn Hữu Học – Giám đốc Công ty Luật TDH Legal (TPHCM), theo Khoản 5, Điều 25 Công ước Bưu chính Thế giới, tiền, vàng, bạc và các tài sản có giá trị không được phép gửi qua bưu phẩm. Pháp luật Việt Nam cũng nghiêm cấm việc gửi các loại tài sản này qua đường bưu điện.

Quan trọng hơn, nếu có sai phạm, cơ quan chức năng phải lập biên bản xử phạt, gửi quyết định xử lý tới người vi phạm là người gửi, chứ không phải người nhận. Việc nộp phạt phải được thực hiện qua Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng chỉ định, không bao giờ chuyển vào tài khoản cá nhân. Do đó, tất cả yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân đều là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo.

Lòng tham – "đồng phạm thầm lặng" của tội phạm

Luật sư Trần Phi Đại (Đoàn Luật sư TPHCM) cho rằng, thủ đoạn của tội phạm lừa đảo không chỉ nằm ở kỹ thuật giả mạo tinh vi, mà còn dựa trên việc thao túng lòng tin và đánh vào sự cả tin, ham lợi của nạn nhân. Khi một người mới quen trên mạng, chưa từng gặp mặt, hứa hẹn cho tiền, tặng quà giá trị lớn, nhưng lại yêu cầu chuyển tiền trước, thì người tỉnh táo sẽ lập tức đặt câu hỏi: “Tại sao lại tốt với mình đến vậy?”

Rất nhiều người vì mong nhận được món quà “khủng”, vì nghĩ rằng sắp “trúng số độc đắc” nên sẵn sàng bỏ ra vài triệu, vài chục triệu. Nhưng rồi, tiền không thấy đâu, còn trở thành nạn nhân của một đường dây lừa đảo xuyên quốc gia.

Bài học cảnh giác: Đừng để mất tiền vì những hứa hẹn ảo

• Không tin vào các mối quan hệ yêu đương trên mạng xã hội, đặc biệt khi chưa từng gặp mặt ngoài đời.
• Tuyệt đối không chuyển tiền cho người lạ với bất kỳ lý do gì, nhất là để nhận “quà” hay “kiện hàng nước ngoài”.
• Không cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản, mã OTP cho bất kỳ ai không rõ danh tính.
• Nếu nghi ngờ, hãy gọi điện hoặc đến trực tiếp cơ quan chức năng để xác minh thông tin.
• Chia sẻ câu chuyện, cảnh báo với bạn bè, người thân, đặc biệt là người lớn tuổi, người ít sử dụng công nghệ.

Lực lượng tư vấn pháp luật – “lá chắn” bảo vệ người dân

Chuyên mục “Tư vấn pháp luật” của Báo Lao Động đã và đang là nơi đồng hành đáng tin cậy cho hàng chục nghìn bạn đọc trên cả nước. Không chỉ giúp người lao động hiểu rõ quyền lợi của mình, đội ngũ tư vấn còn là “lá chắn” đầu tiên giúp nhiều người thoát khỏi những cái bẫy tinh vi của tội phạm mạng.

Trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ có thể bị làm giả – từ tình yêu đến uy tín, việc tự trang bị kiến thức pháp luật và tư duy cảnh giác là điều bắt buộc. Bởi lẽ, chỉ cần một phút nhẹ dạ, hậu quả có thể là cả đời gánh nặng.