- tội phạm mạng
- lừa đảo trực tuyến
- an ninh mạng
Lừa đảo mạng quý 3/2025: Giảm số vụ nhưng chiếm 59% tội phạm, thiệt hại lớn
Tội phạm lừa đảo mạng quý 3/2025 chiếm 59% tổng số vụ, chủ yếu do người nước ngoài thực hiện. Bộ Công an cảnh báo và hướng dẫn phòng tránh hiệu quả.
Bức tranh tổng quan về tội phạm lừa đảo trên không gian mạng quý 3/2025
Tại buổi họp báo thông báo về tình hình và kết quả các mặt công tác công an trong quý 3 năm 2025 được tổ chức vào chiều ngày 6 tháng 10, Đại tá Lê Khắc Sơn, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự thuộc Bộ Công an, đã cung cấp những thông tin quan trọng về tình hình tội phạm lừa đảo trên không gian mạng cùng các khuyến cáo thiết thực dành cho người dân. Những số liệu và phân tích được đưa ra cho thấy một bức tranh đầy đủ về xu hướng hoạt động của loại tội phạm này trong giai đoạn hiện nay.
Theo thông tin từ Đại tá Lê Khắc Sơn, tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong chín tháng đầu năm 2025 nói chung và quý 3 năm 2025 nói riêng đều đã được kéo giảm một cách đáng kể về mặt số lượng. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy những nỗ lực không ngừng của lực lượng công an trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm đã mang lại hiệu quả thiết thực. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận này, tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng lại đang có những diễn biến phức tạp và đáng lo ngại hơn, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ cả cơ quan chức năng lẫn người dân.
Mặc dù đã ghi nhận sự giảm sút về tổng số vụ việc, nhưng tội phạm lừa đảo trên không gian mạng lại chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng thể cơ cấu tội phạm. Một con số đáng chú ý là tội phạm lừa đảo chiếm đến hơn 50% trong tổng số các loại tội phạm được ghi nhận. Đặc biệt đáng báo động hơn, riêng các đối tượng thực hiện hành vi lừa đảo trên không gian mạng đã chiếm tới 59% trong tổng số các vụ việc lừa đảo, một tỷ lệ cực kỳ cao cho thấy xu hướng chuyển dịch rõ rệt của tội phạm sang môi trường số. Hơn nữa, các vụ việc này không chỉ nhiều về số lượng mà còn gây ra thiệt hại tương đối lớn về tài sản cho nạn nhân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống kinh tế và tâm lý của người dân.
Đặc điểm nổi bật của hoạt động tội phạm lừa đảo trực tuyến
Một trong những đặc điểm đáng chú ý nhất trong tình hình tội phạm lừa đảo trên không gian mạng hiện nay là thành phần cấu thành của các đối tượng phạm tội. Theo thông tin từ Đại tá Lê Khắc Sơn, phần lớn các đối tượng thực hiện hành vi lừa đảo là người nước thứ ba, tức là công dân của các quốc gia khác ngoài Việt Nam. Những đối tượng này thường có sự am hiểu sâu sắc về tâm lý con người và đặc biệt giỏi trong việc lợi dụng tâm lý hiếu kỳ, ham muốn làm giàu nhanh chóng hoặc nỗi lo lắng về các vấn đề pháp lý của người dân Việt Nam để thực hiện các hành vi phạm tội tinh vi.
Sự phức tạp của loại hình tội phạm này còn được thể hiện qua tính chất xuyên quốc gia của nó. Hiện nay, có hơn 193 quốc gia trên thế giới đang quan tâm và có những động thái ứng phó với vấn đề tội phạm trên không gian mạng. Con số này cho thấy đây không chỉ là vấn đề riêng của Việt Nam mà là một thách thức toàn cầu, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia trong công tác phòng chống tội phạm xuyên biên giới. Việc các đối tượng hoạt động từ nhiều quốc gia khác nhau cũng tạo ra những khó khăn nhất định trong công tác điều tra, truy tố và xử lý, bởi nó liên quan đến nhiều vấn đề về pháp lý quốc tế, dẫn độ và hợp tác tư pháp giữa các nước.
Kết quả điều tra và triệt phá các đường dây lừa đảo
Trong thời gian qua, Cục Cảnh sát hình sự đã có những nỗ lực đáng kể trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm lừa đảo. Đại tá Lê Khắc Sơn cho biết đơn vị đã trực tiếp phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an các địa phương trên toàn quốc để triển khai các hoạt động điều tra, khám phá một loạt các chuyên án và vụ án lớn. Sự phối hợp đồng bộ này đã mang lại những kết quả tích cực trong việc ngăn chặn hoạt động của các đối tượng lừa đảo.
Đáng chú ý, trong số các vụ án được triệt phá, có một số vụ việc đặc biệt nghiêm trọng với quy mô lớn, trong đó lực lượng chức năng đã bắt giữ gần 200 đối tượng có liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Điều đáng lo ngại là nạn nhân của các vụ việc này chủ yếu là những người cao tuổi, nhóm đối tượng thường có sự hiểu biết hạn chế về công nghệ và dễ dàng trở thành mục tiêu của các kẻ lừa đảo. Người cao tuổi thường có tâm lý tin tưởng vào cơ quan nhà nước, ít cảnh giác với các cuộc gọi hoặc tin nhắn giả mạo, và thường có một khoản tiết kiệm đáng kể từ những năm tháng lao động, khiến họ trở thành đối tượng béo bở trong mắt các tội phạm.
Khuyến cáo quan trọng từ Bộ Công an để phòng tránh lừa đảo
Nhận thức được sự nguy hiểm và tính phức tạp của tình hình tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, lãnh đạo Cục Cảnh sát hình sự đã đưa ra những khuyến cáo cực kỳ quan trọng mà người dân cần ghi nhớ và thực hiện nghiêm túc. Khuyến cáo trọng tâm và cơ bản nhất là người dân cần nhận thức rõ ràng rằng các cơ quan nhà nước tuyệt đối không làm việc và yêu cầu cung cấp thông tin qua điện thoại. Đây là nguyên tắc vàng mà mọi người dân cần khắc ghi và tuân thủ một cách nghiêm ngặt.
Theo quy định và quy trình làm việc chính thống, mọi thông tin chính thức từ các cơ quan nhà nước đều được thực hiện thông qua các kênh truyền thông đáng tin cậy và có tính minh bạch cao. Cụ thể, các thông tin này sẽ được công bố thông qua hệ thống chính quyền địa phương như Ủy ban nhân dân các cấp, thông qua các thông cáo báo chí chính thức được đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng, thông qua hoạt động tuyên truyền bằng hệ thống loa phường xã, hoặc thông qua các văn bản hành chính chính thống có đầy đủ chữ ký, con dấu và được gửi đến địa chỉ cụ thể của công dân.
Do đó, bất kỳ khi nào nhận được các cuộc gọi điện thoại, tin nhắn hoặc email từ người tự xưng là cán bộ công an, thuế, tòa án, bảo hiểm xã hội hay bất kỳ cơ quan nhà nước nào khác yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, chuyển tiền hoặc thực hiện các giao dịch tài chính, người dân cần đặc biệt cảnh giác và tuyệt đối không làm theo. Thay vào đó, hãy chủ động liên hệ trực tiếp với cơ quan được nhắc đến thông qua số điện thoại công khai chính thức để xác minh thông tin, hoặc đến trực tiếp trụ sở của cơ quan đó để làm việc nếu thực sự có vấn đề cần giải quyết.
Vai trò của người dân trong công tác phòng chống tội phạm mạng
Bên cạnh những nỗ lực không ngừng của lực lượng công an trong việc điều tra, triệt phá các đường dây lừa đảo, vai trò của người dân trong công tác phòng ngừa có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Việc nâng cao nhận thức, cảnh giác và trang bị kiến thức cơ bản về các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến sẽ giúp mỗi người dân trở thành một tấm lá chắn bảo vệ chính mình và gia đình trước các nguy cơ mất mát tài sản.
Người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin về các thủ đoạn lừa đảo mới từ các nguồn tin chính thống như trang thông tin điện tử của Bộ Công an, công an các địa phương, hoặc các phương tiện truyền thông uy tín. Đặc biệt, những người cao tuổi cần được con cháu trong gia đình hướng dẫn cụ thể về cách nhận biết và phòng tránh lừa đảo, không nên để họ tự mình xử lý các cuộc gọi hoặc tin nhắn đáng ngờ mà không có sự tham vấn từ người thân trẻ tuổi hơn, am hiểu công nghệ hơn.
Khi phát hiện các dấu hiệu nghi vấn về lừa đảo, người dân cần chủ động báo cáo cho cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ kịp thời. Việc chia sẻ thông tin về các thủ đoạn lừa đảo trong cộng đồng, gia đình và bạn bè cũng góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức chung và tạo thành một mạng lưới phòng ngừa hiệu quả. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng chức năng và ý thức tự bảo vệ của người dân, chúng ta mới có thể đẩy lùi được tình trạng tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đang ngày càng tinh vi và phức tạp như hiện nay.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao tội phạm lừa đảo mạng lại chiếm tỷ lệ cao trong quý 3/2025?
Mặc dù tổng số vụ lừa đảo đã giảm, nhưng tội phạm lừa đảo trên không gian mạng chiếm 59% do tính chất tinh vi, khó phát hiện và các đối tượng chủ yếu là người nước ngoài hoạt động từ xa, lợi dụng tâm lý hiếu kỳ của người dân để thực hiện hành vi phạm tội.
Cơ quan nhà nước có làm việc qua điện thoại không?
Không, các cơ quan nhà nước tuyệt đối không làm việc qua điện thoại. Mọi thông tin chính thức đều được thông báo qua chính quyền địa phương, thông cáo báo chí, loa phường xã hoặc văn bản chính thống. Bất kỳ cuộc gọi nào tự xưng từ cơ quan nhà nước yêu cầu cung cấp thông tin đều là lừa đảo.
Nhóm nạn nhân nào dễ bị lừa đảo trực tuyến nhất?
Người cao tuổi là nhóm đối tượng dễ bị lừa đảo nhất vì có hiểu biết hạn chế về công nghệ, dễ tin tưởng vào các cuộc gọi giả mạo cơ quan nhà nước, và thường có khoản tiết kiệm đáng kể. Trong các vụ án lớn vừa triệt phá, nạn nhân chủ yếu là người cao tuổi.
Làm thế nào để phòng tránh lừa đảo qua điện thoại hiệu quả?
Cần ghi nhớ nguyên tắc cơ quan nhà nước không làm việc qua điện thoại, không cung cấp thông tin cá nhân hay chuyển tiền cho bất kỳ ai qua điện thoại. Khi nhận cuộc gọi nghi vấn, hãy ngắt máy và liên hệ trực tiếp với cơ quan được nhắc đến qua số điện thoại công khai để xác minh.
Tại sao các đối tượng lừa đảo chủ yếu là người nước ngoài?
Các đối tượng người nước thứ ba thường hoạt động từ nước ngoài để tránh bị truy bắt, có tổ chức chuyên nghiệp và am hiểu tâm lý người Việt. Họ lợi dụng tính xuyên quốc gia của không gian mạng và những khó khăn trong hợp tác tư pháp quốc tế để thực hiện hành vi phạm tội.
Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, tôi cần làm gì?
Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, cần ngắt liên lạc ngay với đối tượng nghi vấn, không làm theo bất kỳ yêu cầu nào, và báo ngay cho cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ. Đồng thời, chia sẻ thông tin trong gia đình và cộng đồng để cảnh báo người khác.