- Lừa đảo xuyên quốc gia
- Buôn người Đông Nam Á
- Tội phạm mạng
Đường Dây Lừa Đảo Dịch Chuyển Khỏi Campuchia Sang Thái Lan
Các tổ chức tội phạm lừa đảo đang rời Campuchia, Myanmar để tái thiết lập tại biên giới Thái Lan với thủ đoạn tinh vi hơn. Tìm hiểu xu hướng mới đáng lo ngại.
Sự dịch chuyển đáng báo động của các đường dây lừa đảo quốc tế
Sau nhiều năm hoạt động tại Campuchia và Myanmar, các đường dây lừa đảo trực tuyến quy mô lớn đang có xu hướng dịch chuyển sang những địa điểm mới, đặc biệt là khu vực biên giới giữa Thái Lan và các nước láng giềng. Hiện tượng này diễn ra trong bối cảnh áp lực ngày càng gia tăng từ các biện pháp trừng phạt quốc tế, sự giám sát chặt chẽ của truyền thông và những đợt trấn áp quyết liệt từ chính quyền các nước sở tại. Các tổ chức tội phạm có tổ chức đang tìm kiếm những vùng đất mới với môi trường pháp lý lỏng lẻo hơn để tiếp tục duy trì hoạt động sinh lợi của chúng.
Campuchia từng được biết đến như một thủ phủ của các trung tâm lừa đảo trực tuyến trong nhiều năm qua, nơi hàng chục nghìn người bị lừa bán và bắt buộc làm việc trong các khu phức hợp được canh gác nghiêm ngặt. Tuy nhiên, môi trường hoạt động tại đây đã trở nên khó khăn hơn đáng kể sau khi Mỹ và Anh ban hành các lệnh trừng phạt quy mô lớn nhắm vào những nhân vật cấp cao trong giới tội phạm, bao gồm việc tịch thu số lượng Bitcoin khổng lồ và truy tố các trùm như Trần Chí của Prince Group.
Myanmar trở thành điểm đến mới của hoạt động tội phạm
Khi Campuchia không còn là lựa chọn thuận lợi, Myanmar đã nhanh chóng nổi lên như một điểm đến ưa thích của các tổ chức tội phạm. Quốc gia này với tình hình chính trị phức tạp, quyền lực chính phủ bị phân tán và khả năng giám sát hạn chế đã tạo ra môi trường lý tưởng cho các băng nhóm lừa đảo phát triển. Các khu phức hợp lừa đảo quy mô lớn như KK Park, Shwe Kokko và Lay Kay Kaw đã mọc lên dọc theo biên giới với Thái Lan, trở thành những trung tâm hoạt động chính của mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia.
Theo nghiên cứu của Viện Chính sách Chiến lược Australia, số lượng trung tâm lừa đảo tại Myanmar gần biên giới Thái Lan đã tăng từ 11 lên 27 cơ sở kể từ khi quân đội Myanmar nắm quyền vào năm 2021. Hình ảnh từ máy bay không người lái cho thấy diện tích của các trung tâm này mở rộng với tốc độ trung bình 5,5 hecta mỗi tháng, với nhiều công trình mới đang được xây dựng không ngừng nghỉ. Đặc biệt, khu phức hợp KK Park trải rộng trên 210 hecta dọc sông Moei, được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất như bệnh viện, nhà hàng, ngân hàng và những dãy biệt thự sang trọng, trông giống như khuôn viên của một công ty công nghệ hiện đại hơn là một trung tâm tội phạm.
Chiến dịch truy quét và làn sóng di cư sang Thái Lan
Trước áp lực từ các chiến dịch truy quét mạnh mẽ của quân đội Myanmar nhắm vào các trung tâm lừa đảo chính, hàng nghìn người bao gồm cả nghi phạm và nạn nhân đã tìm cách trốn sang Thái Lan. Văn phòng tỉnh Tak của Thái Lan công bố rằng chỉ trong khoảng thời gian từ ngày 22 đến sáng 24 tháng 10, đã có tổng cộng 1.049 người từ Myanmar băng qua sông Moei để vào lãnh thổ Thái Lan. Nhiều người trong số này đã liều mình vượt sông bằng thùng xốp, mang theo hành lý, tìm kiếm sự an toàn hoặc cơ hội để tiếp tục hoạt động tội phạm ở địa điểm mới.
Các tổ chức tội phạm đang tận dụng những khu vực biên giới có sự giám sát lỏng lẻo và thiếu hợp tác chặt chẽ giữa các nước để ẩn náu và tái thiết lập hoạt động. Một số báo cáo chỉ ra rằng các băng nhóm lừa đảo đang chuyển sang mô hình hoạt động mới, thiết lập những cơ sở nhỏ hơn, khó bị phát hiện hơn ở các khu vực giáp ranh. Chúng cũng sử dụng những cơ sở hợp pháp như sòng bạc, khách sạn hay doanh nghiệp du lịch làm vỏ bọc cho hoạt động lừa đảo, tương tự mô hình đã từng thành công tại Campuchia trong những năm trước.
Chiến lược tuyển dụng tinh vi của các đường dây tội phạm
Các tổ chức tội phạm đang hoạt động với những phương thức ngày càng chuyên nghiệp và tinh vi trong việc tuyển mộ nhân sự. Theo điều tra của tờ Sisa Journal của Hàn Quốc, các đường dây lừa đảo đã chuyển hoạt động sang Thái Lan và đang tích cực dụ dỗ thanh niên Hàn Quốc với mức lương cực kỳ hấp dẫn, có thể lên tới 250.000 baht mỗi tuần, tương đương hơn 7.600 đô la Mỹ. Đối với những người có tay nghề cao, mức lương thậm chí có thể đạt 10-15 triệu won mỗi tuần, tương đương 7.000-10.000 đô la Mỹ.
Quy trình tuyển dụng được thực hiện một cách cẩn thận và có hệ thống. Mục tiêu chính của các đường dây là thanh niên trong độ tuổi từ 20 đến 30, bởi nhóm tuổi này có kỹ năng giao tiếp tốt và am hiểu công nghệ, điều cần thiết cho hoạt động lừa đảo qua điện thoại và internet. Ứng viên phải trải qua quá trình sàng lọc kỹ lưỡng, trong đó những người từng du lịch đến Myanmar, Lào hoặc Campuchia đều bị loại ngay, vì lực lượng nhập cư Thái Lan đang giám sát chặt chẽ khách du lịch từ những quốc gia này do lo ngại liên quan đến hoạt động phi pháp.
Đặc biệt đáng chú ý, ứng viên được yêu cầu nộp bản sao hộ chiếu, hồ sơ sức khỏe và thậm chí cả lý lịch tư pháp. Yêu cầu về lý lịch tư pháp có mục đích kép: vừa giúp xác định nghi phạm trong trường hợp xảy ra trộm cắp nội bộ, vừa loại bỏ những người từng phạm tội tình dục vì họ được coi là rủi ro cho hoạt động của tổ chức. Các quy định nội bộ cũng rất nghiêm ngặt, bao gồm cấm uống rượu vào ngày thường, tuyệt đối không sử dụng ma túy và cấm trao đổi thông tin cá nhân, nhằm tránh bị cảnh sát chú ý và có thể làm lộ căn cứ hoạt động.
Mô hình hoạt động và thủ đoạn lừa đảo tinh vi
Các trung tâm lừa đảo hiện đại được thiết kế và vận hành như những doanh nghiệp chuyên nghiệp với cơ sở hạ tầng đầy đủ. Tại KK Park, nằm dưới chân núi hiểm trở ở phía nam thị trấn Myawaddy, khu phức hợp được trang bị đầy đủ các tiện nghi hiện đại bao gồm bệnh viện, nhà hàng, ngân hàng và những dãy biệt thự có bãi cỏ được cắt tỉa gọn gàng. Nhiều nơi còn có nhà ở sang trọng dành riêng cho quản lý cấp cao hoặc được sử dụng để dàn dựng những cuộc gọi video với nạn nhân, tạo ấn tượng rằng họ đang nói chuyện với những người giàu có thực sự.
Các công trình mới liên tục được xây dựng để mở rộng quy mô hoạt động. Hình ảnh từ máy bay không người lái cho thấy tại các trung tâm như Tai Chang, nhiều tòa nhà mới đã xuất hiện trong năm qua, bao gồm cả bến nổi được xây dựng gần đây để dễ dàng vận chuyển hàng hóa từ Thái Lan. Sự đầu tư quy mô lớn này cho thấy các tổ chức tội phạm có nguồn tài chính dồi dào và đang có kế hoạch dài hạn cho hoạt động của mình.
Thực trạng đau lòng của nạn nhân bị buôn người
Những lời kể từ người thoát khỏi các trung tâm lừa đảo ngày càng thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, khi họ mô tả những hình thức tra tấn và đánh đập tàn nhẫn mà họ phải chịu đựng. Một nạn nhân người Philippines từng bị giam giữ trong sáu tháng tại KK Park kể lại rằng anh tin mình đã tìm được một công việc hợp pháp tại Thái Lan. Tuy nhiên, khi đến nơi, anh bị bán qua biên giới, tịch thu hộ chiếu và bắt buộc làm việc trong điều kiện nô lệ.
Mỗi ngày, nạn nhân này phải nhắn tin cho hàng trăm đàn ông Mỹ lớn tuổi qua mạng xã hội, xây dựng lòng tin rồi chuyển tiếp liên lạc cho nhóm lừa đảo khác thực hiện giai đoạn chiếm đoạt tài sản. Nếu không đạt được chỉ tiêu đề ra, anh bị điện giật hoặc phạt lao động ngoài trời dưới trời nắng gắt. Khoảng 7.000 người đã được giải cứu vào đầu năm nay nhờ nỗ lực phối hợp giữa Thái Lan, Trung Quốc, quân đội Myanmar và các nhóm vũ trang địa phương. Tuy nhiên, con số này chỉ là một phần nhỏ, khi cảnh sát Thái Lan ước tính có tới 100.000 người vẫn đang bị giam giữ trong các trung tâm lừa đảo dọc biên giới với Myanmar.
Những thách thức trong việc giải quyết vấn đề
Theo đánh giá của Viện Chính sách Chiến lược Australia, quân đội Myanmar hiện đang mất quyền kiểm soát đối với nhiều vùng lãnh thổ và không có khả năng hành động hiệu quả chống lại các trung tâm lừa đảo này. Thêm vào đó, các dân quân vũ trang địa phương đang hưởng lợi từ sự hiện diện của những tổ chức tội phạm này thông qua các khoản phí bảo kê và lợi ích kinh tế khác, khiến họ không có động lực để hợp tác trong công tác truy quét.
Giới chức Myanmar cho rằng cần có trách nhiệm chung từ cộng đồng quốc tế để giải quyết vấn đề, bao gồm sự tham gia của những quốc gia có công dân bị buôn bán và các nước trung chuyển. Bà Amy Miller, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của tổ chức nhân đạo Mỹ Acts of Mercy International, cho rằng các chính phủ vẫn đang đánh giá sai mức độ nghiêm trọng của vấn đề, vẫn coi đây chỉ là một dạng buôn người nhỏ lẻ. Bà khẳng định rằng đây là sự thiếu hiểu biết nghiêm trọng về quy mô và tốc độ lan rộng của vấn nạn, đồng thời cảnh báo rằng những mô hình tương tự đã bắt đầu xuất hiện ở các quốc gia khác như Sri Lanka và Nigeria.
Quy mô thiệt hại và tác động khu vực
Mặc dù chính quyền các nước đang tăng cường các biện pháp truy quét, các băng nhóm lừa đảo vẫn có khả năng tái tập hợp một cách nhanh chóng. Một quản lý cấp trung người Trung Quốc đang làm việc cho một tổ chức tội phạm tại Thái Lan thừa nhận rằng dù Campuchia đã tiến hành trấn áp mạnh tay, ngành công nghiệp lừa đảo vẫn cực kỳ sinh lợi và dự kiến sẽ tiếp tục được mở rộng trong vòng hai đến ba năm tới. Điều này cho thấy các tổ chức tội phạm có nguồn lực tài chính dồi dào và khả năng thích nghi cao với những thay đổi trong môi trường hoạt động.
Tại khu vực châu Á, người dân các nước như Thái Lan, Malaysia, Việt Nam và Philippines đều đã và đang trở thành mục tiêu và nạn nhân của cả hai đầu trong chuỗi cung ứng tội phạm này. Họ vừa là nạn nhân của các vụ lừa đảo tài chính với thiệt hại ước tính lên tới hàng tỷ đô la Mỹ, vừa là nạn nhân bị buôn bán và bắt buộc phải làm việc trong các khu lừa đảo. Tình trạng này đã tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh và ổn định của toàn khu vực.
Tầm quan trọng của hợp tác quốc tế và giải pháp dài hạn
Việc các đường dây lừa đảo liên tục dịch chuyển từ Campuchia sang Myanmar và hiện nay đang lan rộng sang Thái Lan và các khu vực biên giới cho thấy tính chất xuyên quốc gia phức tạp của vấn đề này. Không một quốc gia đơn lẻ nào có thể giải quyết triệt để mà cần có sự phối hợp chặt chẽ và toàn diện giữa các nước trong khu vực cũng như cộng đồng quốc tế. Các biện pháp trừng phạt, trao đổi thông tin tình báo, tăng cường kiểm soát biên giới và xây dựng khung pháp lý phù hợp là những bước đi cần thiết để ngăn chặn sự phát triển của các tổ chức tội phạm này.
Bên cạnh đó, cần có những chương trình nâng cao nhận thức cho người dân về các thủ đoạn lừa đảo tuyển dụng, cũng như tăng cường bảo vệ và hỗ trợ các nạn nhân đã được giải cứu. Chỉ có thông qua một chiến lược toàn diện, kết hợp giữa trấn áp mạnh tay, hợp tác quốc tế và nâng cao nhận thức cộng đồng, mới có thể hy vọng kiểm soát được vấn nạn lừa đảo trực tuyến đang ngày càng lan rộng tại khu vực Đông Nam Á.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao các đường dây lừa đảo đang rời khỏi Campuchia?
Các tổ chức tội phạm đang rời Campuchia do áp lực từ lệnh trừng phạt quốc tế của Mỹ và Anh, sự giám sát gắt gao của truyền thông và các đợt trấn áp mạnh tay từ chính phủ. Các lệnh trừng phạt nhắm vào nhân vật cấp cao như Trần Chí của Prince Group và tịch thu Bitcoin đã khiến môi trường hoạt động tại Campuchia trở nên khó khăn hơn đáng kể.
Quy mô các trung tâm lừa đảo tại Myanmar hiện nay như thế nào?
Theo Viện Chính sách Chiến lược Australia, số lượng trung tâm lừa đảo tại Myanmar gần biên giới Thái Lan đã tăng từ 11 lên 27 cơ sở kể từ năm 2021, với diện tích mở rộng trung bình 5,5 hecta mỗi tháng. Khu phức hợp KK Park trải rộng trên 210 hecta với đầy đủ cơ sở vật chất như bệnh viện, nhà hàng và ngân hàng.
Các đường dây lừa đảo tuyển dụng nhân sự như thế nào?
Các đường dây dụ dỗ thanh niên độ tuổi 20-30 với mức lương hấp dẫn lên tới 7.600-10.000 USD mỗi tuần. Ứng viên phải trải qua sàng lọc kỹ lưỡng, nộp hộ chiếu, hồ sơ sức khỏe và cả lý lịch tư pháp. Những người từng du lịch đến Myanmar, Lào hoặc Campuchia bị loại ngay do lo ngại về sự giám sát của lực lượng nhập cư.
Có bao nhiêu người đang bị giam giữ trong các trung tâm lừa đảo?
Cảnh sát Thái Lan ước tính có tới 100.000 người vẫn đang bị giam giữ trong các trung tâm lừa đảo dọc biên giới với Myanmar. Khoảng 7.000 người đã được giải cứu đầu năm nay nhờ nỗ lực phối hợp giữa Thái Lan, Trung Quốc, quân đội Myanmar và nhóm vũ trang địa phương, nhưng con số này chỉ là một phần nhỏ.
Nạn nhân bị giam giữ phải làm gì trong các trung tâm lừa đảo?
Nạn nhân bị bắt buộc nhắn tin cho hàng trăm người qua mạng xã hội mỗi ngày, xây dựng lòng tin rồi chuyển tiếp cho nhóm lừa đảo khác chiếm đoạt tài sản. Nếu không đạt chỉ tiêu, họ bị tra tấn bằng điện giật hoặc phạt lao động ngoài trời. Hộ chiếu bị tịch thu và họ bị giam giữ trong điều kiện nô lệ.
Tại sao khó giải quyết vấn nạn lừa đảo tại Myanmar?
Quân đội Myanmar đang mất quyền kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ và không có khả năng hành động hiệu quả. Các dân quân vũ trang địa phương hưởng lợi từ các tổ chức tội phạm nên không hợp tác truy quét. Các băng nhóm cũng tái tập hợp nhanh chóng và liên tục di chuyển sang địa điểm mới, đòi hỏi sự hợp tác quốc tế chặt chẽ.