Trang Trắng

Cảnh Báo: Đường Dây Lừa Đảo Email Giả Mạo Chiếm Đoạt 2.000 Tỷ Đồng

  • lừa đảo email doanh nghiệp
  • rửa tiền xuyên quốc gia
  • tội phạm công nghệ cao
đọc mất khoảng 12 phút

Cảnh Báo: Đường Dây Lừa Đảo Email Giả Mạo Chiếm Đoạt 2.000 Tỷ Đồng

Công an TP.HCM truy tố 21 đối tượng trong đường dây lừa đảo quốc tế sử dụng email giả mạo để chiếm đoạt tiền của các công ty nước ngoài qua thủ đoạn rửa tiền phức tạp.

Đường Dây Lừa Đảo Email Giả Mạo Quy Mô Quốc Tế

Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn tất điều tra và ban hành kết luận truy tố đối với 21 bị can trong một đường dây lừa đảo và rửa tiền xuyên quốc gia có quy mô đặc biệt nghiêm trọng. Vụ án này bao gồm 2 đối tượng mang quốc tịch Nigeria và 19 đối tượng là công dân Việt Nam, tất cả đều bị đề nghị truy tố về các tội danh rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.

Đường dây tội phạm này hoạt động với mức độ tinh vi cao, sử dụng công nghệ thông tin hiện đại để thực hiện các hành vi lừa đảo nhắm vào các doanh nghiệp nước ngoài đang có giao dịch kinh tế với các đối tác tại Việt Nam. Thủ đoạn chính của nhóm này là xâm nhập vào hệ thống email của các công ty đang trong quá trình trao đổi về các hợp đồng kinh tế, từ đó nắm bắt được thông tin chi tiết về các giao dịch sắp diễn ra.

Sau khi có được thông tin về các giao dịch, các đối tượng tiến hành tạo lập các địa chỉ email giả mạo có tên miền gần giống với email chính thức của đối tác, chỉ khác biệt một ký tự để tránh sự phát hiện của nạn nhân. Thông qua các email giả mạo này, nhóm tội phạm liên lạc với các công ty nước ngoài và đưa ra những lý do khách quan, thuyết phục để yêu cầu thay đổi tài khoản ngân hàng nhận tiền thanh toán hợp đồng.

Cơ Chế Hoạt Động Của Hệ Thống Rửa Tiền

Để tạo ra tính chính thức và đáng tin cậy cho hoạt động lừa đảo, các đối tượng đã chỉ đạo những thành viên tại Việt Nam thành lập các công ty ma với tên gọi giống hệt hoặc rất tương tự với tên của các công ty đối tác thực sự. Những công ty ma này được thiết lập với đầy đủ giấy tờ pháp lý và được sử dụng để mở các tài khoản ngân hàng ngoại tệ cũng như tài khoản Việt Nam đồng.

Khi các công ty nước ngoài thực hiện chuyển tiền thanh toán hợp đồng vào các tài khoản ngoại tệ do nhóm tội phạm cung cấp, các đối tượng tại Việt Nam sẽ ngay lập tức tiến hành các thủ tục đổi ngoại tệ sang Việt Nam đồng. Số tiền sau khi được quy đổi sẽ được chuyển vào tài khoản Việt Nam đồng của công ty ma, sau đó tiếp tục được chuyển khoản qua nhiều tài khoản cá nhân khác nhau để làm mờ dấu vết.

Giai đoạn cuối cùng của quy trình rửa tiền là việc rút toàn bộ số tiền mặt và chuyển giao trực tiếp cho nhóm đối tượng đã thực hiện việc chiếm đoạt ban đầu. Cơ chế này được thiết kế để tạo ra nhiều lớp giao dịch phức tạp, khiến việc truy vết nguồn gốc của tiền trở nên cực kỳ khó khăn và tốn thời gian cho các cơ quan điều tra.

Vụ Án Công Ty December One Rnd Ltd

Một trong những vụ án điển hình được phơi bày trong quá trình điều tra là trường hợp của Công ty December One Rnd Ltd có trụ sở tại Ukraine. Công ty này đã duy trì các giao dịch kinh tế và thanh toán hợp đồng với Công ty Sungsan Electronics & Communications thông qua địa chỉ email chính thức sungsan@rfzone.com trong một thời gian dài.

Từ ngày 6 tháng 12 năm 2023, các đối tượng lừa đảo đã bắt đầu sử dụng hai địa chỉ email giả mạo là sungsan@rfz0ne.com và sungsan@rfzones.com để liên lạc với Công ty December One Rnd Ltd. Sự khác biệt nhỏ trong tên miền, với việc thay thế chữ "o" bằng số "0" và thêm chữ "s" vào cuối tên miền, đã tạo ra sự nhầm lẫn đủ để qua mặt sự chú ý của nạn nhân.

Các email giả mạo này chứa thông tin về việc công ty đối tác cần thay đổi số tài khoản ngân hàng nhận tiền với những lý do được trình bày một cách thuyết phục và hợp lý. Ngày 8 tháng 3 năm 2024, tin tưởng vào tính chính thức của thông báo, Công ty December One Rnd Ltd đã thực hiện chuyển khoản số tiền 314.850 USD vào tài khoản do nhóm lừa đảo cung cấp và thông báo cho đối tác về việc thanh toán này.

Tuy nhiên, khi công ty đối tác thực sự không nhận được khoản thanh toán và xác nhận rằng họ không hề có việc thay đổi tài khoản ngân hàng, sự việc lừa đảo mới được phát hiện. Ngày 21 tháng 3 năm 2024, Đại sứ quán Ukraine đã liên hệ với Ngân hàng VietinBank để yêu cầu phong tỏa tài khoản liên quan, nhưng thời điểm đó chủ tài khoản đã rút toàn bộ số tiền. Ngày 2 tháng 4 năm 2024, Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam đã chính thức có công hàm đề nghị cơ quan cảnh sát điều tra tiến hành điều tra và xử lý vụ việc theo quy định pháp luật.

Vai Trò Của Mai Trà My Và Mạng Lưới Tội Phạm

Kết quả điều tra đã làm rõ vai trò trung tâm của Mai Trà My trong toàn bộ hoạt động của đường dây tội phạm này. Vào khoảng cuối năm 2023, My, người có chồng là công dân Nigeria và hiện đang cư trú tại Nigeria sau khi xuất cảnh khỏi Việt Nam, đã chỉ đạo Mai Vũ Minh thành lập các công ty ma tại Việt Nam với mục đích chính là tạo ra các tài khoản ngân hàng để nhận tiền từ nước ngoài.

Theo sự phân công nhiệm vụ rõ ràng, sau khi nhận được tiền ngoại tệ vào các tài khoản của công ty ma, Minh có trách nhiệm thực hiện việc chuyển đổi sang Việt Nam đồng tại ngân hàng, sau đó rút tiền mặt để giao trực tiếp cho các đối tượng tại Việt Nam hoặc chuyển khoản vào các tài khoản khác theo chỉ định cụ thể của My. Để tạo động lực cho sự hợp tác, Minh được hưởng 2% tổng số tiền mà anh ta xử lý trong quá trình này.

Trong khoảng thời gian từ ngày 15 tháng 12 năm 2023 đến ngày 11 tháng 3 năm 2024, Minh đã sử dụng 3 trong số 9 công ty do anh ta đứng tên để nhận tổng cộng 789.057 USD từ các doanh nghiệp nước ngoài, bao gồm cả Công ty December One Rnd Ltd. Sau khi thực hiện quy đổi, tổng số tiền thu được là 19 tỷ đồng, và toàn bộ số tiền này đã được chuyển đến nhiều tài khoản cá nhân khác nhau theo chỉ đạo của My. Thông qua hoạt động này, Minh đã thu lợi bất chính hơn 383 triệu đồng.

Ngoài hoạt động rửa tiền thông qua hệ thống ngân hàng, theo chỉ đạo của My, Minh còn thực hiện việc chuyển tiền qua biên giới sang Campuchia thông qua cơ sở Yến Sào Kingfood tại quận 11. Quy trình này cũng bắt đầu bằng việc nhận tiền từ các công ty nước ngoài, sau đó Minh rút 10 tỷ đồng tiền mặt và giao cho Dương Đại Nghĩa để thực hiện việc chuyển tiền qua Campuchia cho My.

Trường Hợp Lê Thị Thắm Và Okoye Christinan Ikechukwy

Một khía cạnh đáng chú ý khác của vụ án là sự tham gia của cặp vợ chồng Lê Thị Thắm và Okoye Christinan Ikechukwy, người Nigeria, thể hiện cách thức các đối tượng tội phạm tuyển dụng và lôi kéo những người trong hoàn cảnh khó khăn tham gia vào hoạt động bất hợp pháp. Vào khoảng cuối năm 2019, khi Thắm đang làm công nhân tại quận Tân Phú, cô đã quen biết và nảy sinh tình cảm với Okoye. Hai người kết hôn vào năm 2020 và sống chung tại nhiều địa điểm khác nhau ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Từ năm 2020 đến 2023, cả hai vợ chồng đều làm những công việc chân tay với thu nhập thấp, Thắm làm công nhân còn Okoye làm phụ hồ. Cuộc sống khó khăn của họ trở nên tồi tệ hơn khi Thắm bị tai nạn giao thông vào khoảng tháng 2 năm 2023. Chính trong hoàn cảnh này, một người đàn ông Nigeria là bạn của Okoye đã đến thăm và chứng kiến tình cảnh khó khăn của vợ chồng Thắm.

Lợi dụng hoàn cảnh tài chính khó khăn, người này đã đề xuất với vợ chồng Thắm tham gia vào đường dây rửa tiền với mức thù lao hấp dẫn từ 3% đến 7% tổng số tiền được xử lý. Đối mặt với những khó khăn tài chính và cơ hội kiếm được khoản thu nhập lớn, Thắm và Okoye đã đồng ý tham gia vào hoạt động bất hợp pháp này.

Trong khoảng thời gian từ tháng 1 năm 2022 đến tháng 4 năm 2024, Thắm đã thành lập tổng cộng 53 công ty ma, một con số cho thấy quy mô hoạt động cực kỳ lớn và có hệ thống. Trong số này, 4 công ty đã được sử dụng để nhận tổng cộng 1.493.367,04 USD từ các nguồn nước ngoài. Sau khi thực hiện quy đổi ngoại tệ, tổng số tiền thu được là hơn 36 tỷ đồng. Từ hoạt động này, vợ chồng Thắm và Okoye đã được hưởng số tiền 2 tỷ đồng, và toàn bộ số tiền này đã được họ sử dụng cho mục đích cá nhân.

Tác Động Và Hậu Quả Của Hoạt Động Tội Phạm

Vụ án này không chỉ gây thiệt hại tài chính nghiêm trọng cho các doanh nghiệp nước ngoài mà còn ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của Việt Nam trong mắt cộng đồng kinh doanh quốc tế. Việc các công ty nước ngoài trở thành nạn nhân của các đường dây lừa đảo có tổ chức từ Việt Nam có thể tạo ra sự nghi ngờ và cảnh giác trong các giao dịch kinh tế tương lai, từ đó ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và hợp tác quốc tế.

Từ góc độ pháp lý, vụ án này thể hiện tính chất xuyên quốc gia phức tạp của tội phạm hiện đại, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong nước và quốc tế. Sự can thiệp của Đại sứ quán Ukraine và việc phối hợp điều tra cho thấy tầm quan trọng của hợp tác quốc tế trong việc đấu tranh chống tội phạm công nghệ cao.

Vụ án cũng làm nổi bật những lỗ hổng trong hệ thống giám sát và quản lý hoạt động thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam. Việc một cá nhân có thể thành lập được 53 công ty trong thời gian ngắn mà không bị phát hiện cho thấy cần thiết phải có những biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn để ngăn chặn việc lạm dụng hệ thống pháp lý cho mục đích bất hợp pháp.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, vụ án này là lời cảnh báo về tầm quan trọng của việc bảo mật thông tin và xác thực trong các giao dịch kinh tế. Các doanh nghiệp cần nâng cao ý thức về an ninh mạng, thiết lập các quy trình xác minh nghiêm ngặt cho mọi thay đổi trong thông tin thanh toán, và đầu tư vào các biện pháp bảo vệ hệ thống email khỏi các cuộc tấn công xâm nhập.

Câu hỏi thường gặp

Làm thế nào các đối tượng lừa đảo tạo ra email giả mạo để qua mặt nạn nhân?

Các đối tượng xâm nhập email của công ty để nắm thông tin giao dịch, sau đó tạo email có tên miền gần giống (chỉ khác 1 ký tự) với email thật để liên lạc và yêu cầu đổi tài khoản nhận tiền với lý do khách quan thuyết phục.

Các công ty 'ma' trong đường dây này hoạt động như thế nào?

Công ty ma được thành lập với tên gọi giống công ty đối tác thật, có đầy đủ giấy tờ pháp lý để mở tài khoản ngân hàng ngoại tệ và VND. Khi nhận tiền, họ đổi sang VND, chuyển qua nhiều tài khoản cá nhân rồi rút tiền mặt giao cho nhóm lừa đảo.

Tại sao việc truy vết tiền trong vụ án này khó khăn?

Tiền được chuyển qua nhiều lớp: từ tài khoản ngoại tệ → VND → nhiều tài khoản cá nhân → rút tiền mặt. Quá trình này tạo ra nhiều giao dịch phức tạp, làm mờ dấu vết và khiến việc truy xuất nguồn gốc trở nên cực kỳ khó khăn.

Doanh nghiệp nên làm gì để tránh bị lừa đảo email giả mạo?

Thiết lập quy trình xác minh nghiêm ngặt cho mọi thay đổi thông tin thanh toán, sử dụng nhiều kênh liên lạc để xác nhận, tăng cường bảo mật email, đào tạo nhân viên nhận biết email đáng ngờ, và luôn kiểm tra kỹ địa chỉ email gửi đến.

Các đối tượng trong nước được thu hút tham gia đường dây này như thế nào?

Họ nhắm vào những người có hoàn cảnh khó khăn như công nhân, phụ hồ, hứa hẹn thù lao hấp dẫn 3-7% số tiền xử lý. Lợi dụng nhu cầu tài chính cấp thiết để lôi kéo họ thành lập công ty ma và tham gia rửa tiền.

Hậu quả pháp lý cho những người tham gia đường dây này là gì?

21 bị can bị đề nghị truy tố về tội rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Đây là những tội danh nghiêm trọng có thể bị phạt tù nhiều năm và tịch thu tài sản, đồng thời ảnh hưởng đến uy tín cá nhân và gia đình.