- lừa đảo trực tuyến
- bảo vệ tài sản
- tội phạm mạng
- Trang Trắng
- an toàn ngân hàng
Cách bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng
Tìm hiểu về tội phạm lừa đảo trực tuyến, các thủ đoạn phổ biến và cách bảo vệ tài sản của bạn. Trang Trắng cung cấp thông tin chi tiết để bạn cảnh báo.
Trong thời đại chuyển đổi số, các hoạt động trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng cũng gia tăng với những thủ đoạn ngày càng tinh vi và khó lường. Việc hiểu rõ về các phương thức lừa đảo phổ biến sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những mối nguy hiểm này.
Thực trạng lừa đảo trực tuyến hiện nay
Theo thống kê gần đây, trong giai đoạn từ năm 2022 đến 2025, cả nước đã ghi nhận khoảng 17.200 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với hàng trăm nghìn nạn nhân bị ảnh hưởng. Con số này cho thấy tính chất ngày càng nguy hiểm của tội phạm mạng.
Các đối tượng phạm tội đã sử dụng tới 21 phương thức, thủ đoạn khác nhau, tập trung vào 4 nhóm hành vi chính:
- Mạo danh các cơ quan, tổ chức, cá nhân: Giả danh ngân hàng, cơ quan chính phủ hoặc người thân để tạo lòng tin với nạn nhân
- Lừa đảo tình cảm: Tìm kiếm mối quan hệ để dần dần chiếm đoạt tiền của nạn nhân
- Kêu gọi, dụ dỗ đầu tư: Hứa hẹn lợi nhuận cao từ các dự án hoặc sản phẩm đầu tư
- Phát tán mã độc: Sử dụng phần mềm độc hại để chiếm đoạt thông tin tài khoản ngân hàng
Những thủ đoạn tinh vi cần cảnh báo
Tội phạm mạng hiện nay sử dụng công nghệ cao để thực hiện các hành vi lừa đảo. Một trong những phương thức tinh vi nhất là sử dụng công nghệ Deepfake - công nghệ nhân tạo có khả năng giả danh hình ảnh, giọng nói của các cá nhân hoặc lãnh đạo cơ quan chức năng.
Các đối tượng cũng khai thác những lỗ hổng trong quản lý nhà nước, đặc biệt là:
- Quản lý số điện thoại SIM còn lỏng lẻo
- Hệ thống xác minh khách hàng chưa hoàn toàn chặt chẽ
- Thông tin cá nhân dễ bị lộ lọt trên mạng
- Người dân thiếu kiến thức về an toàn thông tin
Ngoài ra, những kẻ lừa đảo thường nhắm vào những điểm yếu của con người - lòng tham hoặc sự thiếu nhận thức - để dàn dựng những kịch bản lừa đảo phức tạp.
Các biện pháp bảo vệ bản thân hiệu quả
Để giảm thiểu rủi ro bị lừa đảo, bạn cần chủ động nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cơ bản. Điều quan trọng nhất là luôn giữ cảnh báo cao khi tiến hành bất kỳ giao dịch nào trên mạng.
Một số nguyên tắc vàng cần nhớ:
- Không bao giờ chia sẻ mã OTP, mã PIN hoặc thông tin tài khoản với bất kỳ ai, ngay cả nếu họ tự xưng là nhân viên ngân hàng hoặc cơ quan chính phủ
- Kiểm tra kỹ lưỡng đường dẫn web trước khi nhập thông tin cá nhân hoặc đăng nhập tài khoản
- Tải ứng dụng từ những nguồn tin cậy, chính thức
- Cập nhật phần mềm bảo vệ và hệ điều hành thường xuyên
- Hỏi lại trực tiếp qua đường dây chính thức khi có những cuộc gọi hoặc tin nhắn đáng ngờ
- Không tin vào những lời hứa về lợi nhuận cao, cơ hội tay trái quá dễ dàng
- Sử dụng mật khẩu mạnh và bật xác minh hai lớp cho tài khoản quan trọng
Việc nâng cao nhận thức cộng đồng cũng đóng vai trò rất quan trọng. Các thông điệp cảnh báo dễ hiểu, dễ nhớ và dễ thực hiện sẽ giúp mọi người phòng tránh rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo.
Phối hợp liên ngành để chống lại tội phạm mạng
Để giải quyết vấn đề lừa đảo trực tuyến, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, các tổ chức tài chính, nhà khoa học, chuyên gia công nghệ và toàn bộ cộng đồng xã hội.
Những giải pháp chiến lược bao gồm:
- Hoàn thiện hành lang pháp lý và các quy định về an toàn thông tin
- Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực an ninh mạng
- Đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại để phát hiện và ngăn chặn các cuộc tấn công
- Hợp tác quốc tế để điều tra và truy vết các tội phạm xuyên biên giới
- Chia sẻ dữ liệu và kinh nghiệm giữa các tổ chức tài chính để phát hiện các chiêu thức lừa đảo mới
Thực tế cho thấy, khi các cơ quan ngân hàng áp dụng các biện pháp xác minh sinh trắc học qua CCCD gắn chip, số lượng nạn nhân bị lừa đảo đã giảm 57%, và số tài khoản nhận tiền lừa đảo giảm 47%. Điều này chứng tỏ những nỗ lực phòng ngừa đang mang lại hiệu quả thực tế.
Lời khuyên từ Trang Trắng: Bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo trực tuyến là trách nhiệm của mỗi cá nhân. Luôn giữ cảnh báo cao, xác minh thông tin trước khi tin tưởng, và không ngần ngại báo cáo những hoạt động đáng ngờ cho cơ quan chức năng. Hãy sử dụng các dịch vụ tra cứu uy tín như Trang Trắng để kiểm tra số điện thoại, xác minh danh tính trước khi giao dịch. Cùng nhau, chúng ta có thể xây dựng một không gian mạng an toàn hơn cho mọi người.