- phòng chống lừa đảo
- an toàn mạng
- bảo vệ tài chính
- Trang Trắng
- cảnh báo lừa đảo
4 thủ đoạn lừa đảo tinh vi năm 2025 mà bạn cần biết để tự bảo vệ
Năm 2025, các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi với AI, deepfake và mạng xã hội. Trang Trắng hướng dẫn cách nhận biết và phòng chống hiệu quả.
Trong những năm gần đây, các thủ đoạn lừa đảo trên mạng đã trở nên tinh vi hơn bao giờ hết. Những kẻ lừa đảo không ngừng tìm cách mới để lợi dụng tâm lý nhẹ dạ, sự thiếu cảnh giác của mọi người cũng như lợi dụng sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội. Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt đáng lo ngại khi các đối tượng bất chính sử dụng công nghệ AI, deepfake và các công cụ lừa đảo tiên tiến khác để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Nếu không cảnh giác, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của những thủ đoạn này, dẫn đến tổn thất tài chính nặng nề. Hãy cùng tìm hiểu kỹ các thủ đoạn lừa đảo phổ biến nhất và cách để bảo vệ bản thân.
Bốn thủ đoạn lừa đảo nguy hiểm nhất hiện nay
Thủ đoạn 1: Dụ dỗ chat nhạy cảm rồi tống tiền
Đây là một trong những thủ đoạn phổ biến nhất trên mạng xã hội hiện nay. Cách thức hoạt động khá đơn giản: những kẻ lừa đảo sẽ làm quen với bạn qua các nền tảng mạng xã hội, giả vờ thân thiết và xây dựng mối quan hệ tin tưởng. Sau khi đạt được mục đích, họ sẽ dụ dỗ bạn tham gia các cuộc trò chuyện video nhạy cảm hoặc yêu cầu gửi những hình ảnh riêng tư.
Khi đã có được những nội dung nhạy cảm này, những kẻ lừa đảo sẽ lập tức tiến hành ghi hình, chụp ảnh hoặc lưu lại dữ liệu. Tiếp theo, họ sẽ liên hệ lại với nạn nhân, đe dọa sẽ công bố những tài liệu này lên mạng nếu bạn không chuyển tiền cho họ. Đây là hình thức tống tiền kiểu mới, khai thác vào tâm lý xấu hổ, sợ hãi mất thể diện của nạn nhân.
Thủ đoạn 2: Sử dụng AI để cắt ghép hình ảnh rồi đe dọa
Công nghệ AI ngày nay đã phát triển đến mức có thể tạo ra những hình ảnh và video giả mạo cực kỳ chân thực. Những kẻ lừa đảo chỉ cần lấy được vài bức ảnh đại diện hoặc những hình ảnh công khai của bạn từ trang cá nhân, họ sẽ sử dụng công nghệ AI cắt ghép để tạo ra những hình ảnh hoặc video nhạy cảm hoàn toàn giả mạo.
Sau đó, họ sẽ gửi những nội dung giả mạo này cho nạn nhân và đe dọa rằng sẽ công bố chúng trên mạng nếu không chuyển tiền. Hình thức này đặc biệt nguy hiểm vì nạn nhân thường rất khó phân biệt được đâu là thực, đâu là giả mạo, và tâm lý hoang mang sẽ khiến họ dễ dàng bị ép buộc chuyển tiền để "bịt miệng".
Thủ đoạn 3: Giả danh nhân viên giao hàng để lừa phí vận chuyển
Với sự phát triển của thương mại điện tử, thủ đoạn này trở nên vô cùng phổ biến. Những kẻ lừa đảo sẽ giả danh là nhân viên giao hàng và gửi cho bạn những thông báo như "đơn hàng của bạn bị lỗi hệ thống", "cần thanh toán phí vận chuyển" hoặc "cần thu hộ tiền". Khi nạn nhân click vào đường link được cung cấp (đường link này thường dẫn đến một trang web giả mạo), thông tin ngân hàng, tên người dùng, mật khẩu sẽ bị đánh cắp.
Nhiều người rơi vào bẫy vì họ thực sự đang chờ đơn hàng, nên tin tưởng ngay mà không có thời gian suy nghĩ kỹ. Đây là lý do tại sao thủ đoạn này lại vô cùng hiệu quả.
Thủ đoạn 4: "Bắt cóc online" bằng giọng nói giả
Đây có lẽ là thủ đoạn gây hoang mang và sợ hãi nhất. Những kẻ lừa đảo sử dụng công nghệ AI deepfake để tạo ra một giọng nói giống hệt giọng của con em, cháu hoặc người thân của nạn nhân. Họ sẽ gọi điện cho nạn nhân và tuyên bố rằng người thân đang bị "bắt cóc", yêu cầu gia đình chuyển tiền ngay lập tức để "chuộc người".
Hình thức này gây hoang mang cực kỳ lớn, đặc biệt là đối với những người lớn tuổi. Trong tình trạng hoảng loạn, nhiều gia đình đã chuyển tiền trong vòng chỉ vài phút mà không có thời gian xác minh thông tin. Các vụ việc như thế đã gây ra những thiệt hại tài chính khổng lồ cho hàng ngàn gia đình.
Những cách hiệu quả để phòng chống lừa đảo
Trang Trắng khuyến cáo rằng phòng chống lừa đảo không phải là việc khó nếu bạn nâng cao nhận thức và thực hiện những biện pháp bảo vệ cơ bản. Dưới đây là những cách hiệu quả mà mọi người nên ghi nhớ:
- Không bao giờ cung cấp mã OTP, mật khẩu hoặc mã xác thực cho bất kỳ ai. Dù người đó tự xưng là nhân viên ngân hàng, cơ quan công an hay nhân viên giao hàng, quy tắc này vẫn được áp dụng tuyệt đối. OTP chỉ dành để bạn đăng nhập vào tài khoản của chính mình, không ai khác cần nó.
- Không chuyển tiền ngay khi có yêu cầu gấp. Bất kỳ yêu cầu chuyển tiền "gấp", "bảo mật", "không được nói với ai" đều là dấu hiệu cảnh báo của lừa đảo. Những kẻ lừa đảo luôn cố tạo ra tâm lý cấp bách để nạn nhân không có thời gian suy nghĩ.
- Luôn xác minh thông tin trước khi có hành động. Nếu nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn yêu cầu chuyển tiền, hãy bình tĩnh gọi lại trực tiếp cho người thân, tổng đài ngân hàng hoặc công ty vận chuyển để xác minh. Không bao giờ tin vào giọng nói hoặc video khi chưa kiểm chứng được.
- Không cài đặt các ứng dụng lạ và không bấm vào các đường link không rõ nguồn gốc. Những ứng dụng lạ có thể chứa mã độc, cho phép kẻ xấu kiểm soát điện thoại của bạn hoặc đánh cắp thông tin ngân hàng.
- Cảnh giác với các lời mời "việc nhẹ lương cao". Nếu một công việc có vẻ quá tốt để có thể là sự thật, thì nó chắc chắn là lừa đảo. Những thủ đoạn này thường dẫn đến nạp tiền ảo, làm nhiệm vụ giả hoặc bị lợi dụng danh tính.
Hành động quyết định khi phát hiện lừa đảo
Nếu bạn hoặc gia đình phát hiện bất kỳ dấu hiệu lừa đảo nào, hành động nhanh chóng là vô cùng quan trọng. Dừng ngay mọi liên lạc với đối tượng lừa đảo, không chuyển thêm tiền nữa và báo cáo sự việc cho cơ quan công an địa phương ngay lập tức. Những thông tin mà bạn cung cấp sẽ giúp cơ quan chức năng điều tra và bắt giữ những kẻ phạm tội.
Ngoài ra, hãy đặt cảnh báo cho người thân, bạn bè và cộng đồng về những thủ đoạn lừa đảo mà bạn vừa gặp phải. Chia sẻ kinh nghiệm của mình có thể giúp ngăn chặn những người khác trở thành nạn nhân.
Lời khuyên từ Trang Trắng: An toàn trực tuyến bắt đầu từ nhận thức và cảnh giác của chính bạn. Hãy không chia sẻ thông tin cá nhân trên chế độ công khai, thường xuyên cập nhật kiến thức về an toàn mạng, và luôn bình tĩnh trước những tình huống bất thường. Nếu bạn không chắc chắn về một yêu cầu nào, điều tốt nhất là liên hệ với Trang Trắng hoặc cơ quan chức năng để tìm hiểu thêm. Hãy nhớ rằng, việc cảnh giác hôm nay sẽ bảo vệ bạn khỏi những mất mát không đáng có trong tương lai.