Nhận diện và phòng tránh lừa đảo tài sản mã hóa thời công nghệ số

• lừa đảo blockchain
• tài sản mã hóa
• cảnh báo công nghệ số

16/6/2025 đọc mất khoảng 5 phút

Nhận diện và phòng tránh lừa đảo tài sản mã hóa thời công nghệ số

Tài sản mã hóa ngày càng phổ biến nhưng tiềm ẩn rủi ro lừa đảo. Cùng tìm hiểu dấu hiệu và cách phòng tránh lừa đảo trong lĩnh vực blockchain.

Lừa đảo tài sản mã hóa gia tăng mạnh cùng với sự bùng nổ công nghệ

Trong bối cảnh tài sản mã hóa như Bitcoin, Ethereum... ngày càng được công nhận và giao dịch rộng rãi, các hình thức lừa đảo cũng trở nên tinh vi hơn. Việc Việt Nam đang từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý cho tài sản số được đánh giá là tín hiệu tích cực, tạo cơ hội phát triển bền vững. Tuy nhiên, song song với đó là những thách thức mới trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận công nghệ cao.

Chiều 16/6/2025 tại TP.HCM, Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) phối hợp cùng Công ty 1Matrix tổ chức buổi tập huấn chuyên đề “Khung pháp lý và nhận diện lừa đảo tài sản mã hóa”, nhằm nâng cao nhận thức cho các đơn vị truyền thông về loại hình lừa đảo đang có xu hướng bùng phát.

Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có giao dịch gian lận cao nhất

Theo thống kê từ Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Internet (IC3 - thuộc FBI Mỹ), chỉ trong năm 2024 đã có hơn 150.000 vụ việc lừa đảo liên quan đến tài sản mã hóa với tổng thiệt hại toàn cầu lên đến 9,3 tỷ USD – tăng gần 70% so với năm trước. Việt Nam thuộc top 6 quốc gia có tỷ lệ giao dịch gian lận cao nhất thế giới.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, cho rằng: "Sự phát triển nhanh chóng của blockchain là cơ hội nhưng cũng là thách thức rất lớn, đặc biệt khi thiếu vắng một khung pháp lý toàn cầu đầy đủ cho tài sản mã hóa."

Nhận diện các hình thức lừa đảo tài sản mã hóa phổ biến

Ông Trần Huyền Dinh – Chủ nhiệm chương trình ChainTracer của VBA, cho biết các hình thức lừa đảo trong lĩnh vực này rất đa dạng, có thể chia làm hai nhóm chính:

1. Lừa đảo thuần công nghệ:

• Dự án được phát triển bởi nhóm ẩn danh, không rõ danh tính.
• Giá token tăng đột biến bất thường, không có cơ sở rõ ràng.
• Người dùng tự động nhận token lạ vào ví mà không rõ nguồn gốc.
• Dự án không có hoạt động cộng đồng thật, chỉ tồn tại qua hình thức quảng cáo ảo.

2. Lừa đảo kết hợp tâm lý và công nghệ:

• Dự án hứa hẹn lãi suất cao mỗi ngày hoặc hứa lợi nhuận khủng khi đầu tư.
• Mô hình hoạt động không rõ ràng, khó chứng minh nguồn thu.
• Yêu cầu mời thêm người để nhận thưởng – dạng đa cấp ảo.
• Gửi link lạ qua Telegram, Email, kèm yêu cầu đăng nhập ví hoặc cung cấp mã OTP.
• Không thể rút tiền, yêu cầu nạp thêm phí mới cho rút – dấu hiệu đặc trưng của scam.

Biện pháp phòng tránh lừa đảo tài sản mã hóa

Các chuyên gia khuyến cáo người dùng và nhà đầu tư nên chủ động trang bị kiến thức và cẩn trọng trước khi tham gia vào bất kỳ dự án nào liên quan đến blockchain. Cụ thể:

• Chỉ tham gia các dự án có đội ngũ minh bạch, đã được kiểm toán bởi bên thứ ba uy tín.
• Không tương tác với token lạ tự động xuất hiện trong ví điện tử cá nhân.
• Luôn kiểm tra kỹ mô hình kinh doanh và whitepaper của dự án trước khi đầu tư.
• Không chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ, kể cả là bạn bè quen biết qua mạng.
• Tránh sử dụng các ứng dụng, ví điện tử không rõ nguồn gốc.
• Không chia sẻ ảnh cá nhân, mã OTP, khóa riêng hoặc thông tin ví trên mạng xã hội.

Pháp lý tài sản mã hóa – tiến nhanh nhưng cần thận trọng

Theo ông Phan Đức Trung, việc Việt Nam ban hành liên tiếp ba văn bản pháp lý quan trọng trong tháng 6/2025 là bước tiến lớn, giúp định hướng rõ ràng cho ngành tài sản số. Tuy nhiên, trong thời gian chuyển tiếp, các hành vi lừa đảo sẽ vẫn tiếp diễn nếu không có sự phối hợp mạnh mẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng.

Sự phổ biến của tài sản mã hóa là không thể đảo ngược. Tuy nhiên, người dùng cần tỉnh táo và chủ động trang bị kiến thức để tự bảo vệ mình khỏi các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi trong thời đại công nghệ số.